چکیده در اين تحقيق، تلاش برآن است تا در مورد ماهيت ابراء که در جامعه يکی ازمسايل مورد ابتلای مردم است، بحث شود که آيا ابراء اسقاط است يا تمليک؟ يا اينکه ابراء عقد است يا ايقاع؟ در اين نوشتار به مباحث کلی ابراء از جمله اقسام، ارکان، احکام، قلمرو فقهی، آثار فقهی و حقوقی ابراء، همچنين به مباحثی چون ابراء در حقوق پزشکی، ابراء در ساير کشورها ازجمله فرانسه و آلملان و آمريکا و کشورهای اسلامی نظير مصر و لبنان و بررسی نظريات مختلف علمای فقهی و حقوقی در مورد اسقاط يا تمليکی بودن ابراء پرداخته شده است.
6 ابراء اسقاط است یا تملیک ؟ – بهزاد هوشنگی مقدمه و کلیات ابراء در لغت به معنای خلاص کردن و آزاد کردن است و به معنای بيزار کردن از عيب و رهانيدن از دين و حق نيز میآيد،شامل اين که حق مالی باشد يا غير مالی. ابراء از نظر حقوقی،از اسباب سقوط تعهدات محسوب میشود که نتيجهی آن برائت ذمه مديون است و اين نتيجه به اعتباری حاصل اسقاط دين از طرف داين و به مفهومی ديگر محصول تمليک دين به مديون است. مادهی 289 قانون مدنی ابراء را صرفنظر کردن داين از حق خود به صورت اختياری تعريف کرده است و آن را اسقاط دين از طرف داين میداند و از مادهی 289 تا 129 همان قانون،احکام ابراء را بيان کرده و در قانون مدنی فرانسه نيز ابراء از راههای سقوط تعهدات شمرده شده است. از نظر برخی حقوقدانان،ابراء يک ايقاع معين است و يک عمل حقوقی يک جانبه است و ارادهی داين به تنهايی در ماهيت آن نقش دارد. بنابراين رضايت و اراده مديون در آن دخالتی ندارد و ماهيت ابراء، اسقاط دين است. )نظر مرحوم دکتر کاتوزيان و دکتر جعفری لنگرودی(
7 ابراء اسقاط است یا تملیک ؟ معانی و مفهوم ابراء، اسقاط و تملیک، عقد و ایقاع ابراء: ابراء در لغت به معنای خلاص کردن و آزاد کردن است و به معنای بيزار کردن از عيب و رهانيدن از دين و حق نيز میآيد، شامل اين که حق مالی باشد يا غير مالی. ابراء از نظر حقوقی،از اسباب سقوط تعهدات محسوب میشود که نتيجهی آن برائت ذمه مديون است و اين نتيجه به اعتباری حاصل اسقاط دين از طرف داين و به مفهومی ديگر محصول تمليک دين به مديون است. اسقاط: معنای اسقاط نسبت به داين، چون وی با اين تصرف خود، حق مطالبه ی دين را از خويشتن ساقط کرده است و از آن به بعد دين مزبور در شمار داراييهای او به حساب نمیآيد. تملیک: معنای تمليک نسبت به مديون،چه آنکه دين به ملکيت او درآمده و به همين ميزان بر ثروت او افزوده شده است که اگر تعهد او بخشيده نمیشد،بايد معادل آن را از ميان اموال خود جدا میکرد و به طلبکار میپرداخت و اين همان معنای تملّکِ دينِ بخشيده شده است. عقد: عقد عبارت است از اينکه يک يا چند نفر در مقابل يک يا چند نفر ديگر تعهد بر امری نمايند و مورد قبول آنها باشد. )ماده 183 قانون مدنی( ایقاع: نوعی عمل حقوقی است که فقط با اراده يک نفر انجام میشود و برخلاف عقد يا قرارداد به توافق دو يا چند اراده نياز ندارد. هرچند ممکن است با اراده ديگری از ميان برود. تصرفاتی از اين قبيل به يک اعتبار تمليک و به اعتباری ديگر اسقاط هستند، اما کدام يک از اين دو معنا در آنها غالب است،تمليک يا اسقاط؟ اين پرسشی است که در پاسخ آن فقها و حقوقدانان،اختلاف نظر دارند. آنها که تمليک را چيره میدانند، ابراء را مشمول احکام تمليک قرار میدهند و کسانی که اسقاط را مقصود اوّلی و اصلی میدانند، ابراء را تابع قواعد کلی حاکم بر اسقاط میدانند.حاصل اين اختلاف در سه نظريهء زير خلاصه میشود: -1 برخی ابراء را اسقاط میدانند و بر همين مبنا، ابراء اعيان را صحيح نمیدانند چون قابل اسقاط نيستند. -9 گروهی ابراء را مانند هبه، انتقال ملکيت دانسته و جانب تمليک را در آن ترجيح میدهند و براساس آن ابراء مجهول را باطل میدانند. )اين دو نظريه در فقه شيعه، طرفداری ندارد.(
8 ابراء اسقاط است یا تملیک ؟ – بهزاد هوشنگی -3 شهيد در قواعد،ابراء را،مردّد ميان اسقاط و تمليک میداند با اين بيان که ابراء در خارج،زمانی تحقق میيابد که داين طلب خود را به مديون تمليک کند، سپس ذمّهء او را اسقاط نمايد يعنی تحقق ابراء متوقف بر تمليک و هم اسقاط میباشد که اگر تمليک نباشد، سقوط تعهد حاصل نمیشود و اگر دين ساقط نشود، ابراء واقع نمیگردد. موضوع ابراء موضوع ابراء معمولا کلی و عبارت است از دينی که بر ذمهی مديون قرار میگيرد و بايد ثابت باشد. حق
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
